Μεσ΄του Αιγαίου τα νερά

Το δημοσίευμα είναι τεράστιο, είναι από το ΕΘΝΟΣ του Σαββάτου και μας ενδιαφέρει άμεσα. Είναι επίσης έγκυρα όλα αυτά αφού αποτελούν ευρήματα πολύχρονης έρευνας και το σημαντικότερο, είναι και θα αποδειχθούν στο μέλλον παραπάνω από χρήσιμα για όλους εμάς εδώ, αφού αφορούν το μέγα ζωτικό θέμα της επικοινωνίας μας, με δυσμενείς συνθήκες. Αποσπάσματα από το δημοσίευμα, τα πιό ουσιώδη για μας: Ξεκλείδωσαν τα μυστικά των ισχυρών ανέμων στο Αιγαίο
Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει κύματα-«βουνά» που φτάνουν μέχρι και τα 19 μέτρα. Αιτία των ακραίων φαινομένων είναι τα στενά που σχηματίζουν τα νησιά όπου εγκλωβίζονται οι άνεμοι και ενισχύεται η έντασή τους «E» 16/2
Το Αρχιπέλαγος «αποκαλύπτει» τα μυστικά του. Για 5 χρόνια τα «μάτια» του «Ποσειδώνα» παρακολουθούσαν και κατέγραφαν λεπτό προς λεπτό τις ιδιοτροπίες του Αιγαίου και με επιστημονική επεξεργασία των μετρήσεων έγινε μια πλήρης ακτινογραφία των παγίδων που κρύβει μία από τις πιο «περίεργες» θάλασσες του πλανήτη. Η καταγραφή κύματος-βουνού, που το ύψος του υπολογίζεται σε 18- 19 μέτρα στο στενό Ικαρίας - Σάμου, ήταν κάτι που εντυπωσίασε και τους επιστήμονες. Ομως, γι αυτούς δεν ήταν μυστήριο. Μπορεί ένα τέτοιο ύψος κύματος να αναμένεται κάθε 25 χρόνια. Το Αιγαίο δεν έχει πια μυστικά.
«Στα γεωγραφικά στενά που σχηματίζουν τα νησιά οφείλεται η δημιουργία του φαινομένου του «καναλισμού», διότι καθώς ο άνεμος περνάει μέσα από αυτά τα στενά αυξάνεται η έντασή του. Ετσι, ο άνεμος στο Αιγαίο μπορεί να μην είναι τόσο ισχυρός όσο στον Ατλαντικό ωκεανό. Ομως, ακριβώς επειδή υπάρχουν αυτά τα «στενά» δημιουργούνται τοπικά ακραία φαινόμενα», εξηγεί στο «Εθνος» ο επιστημονικός υπεύθυνος για τη μελέτη του κυματισμού του προγράμματος «Ποσειδών» του ΕΛΚΕΘΕ, κ. Τακβόρ Σουκισιάν.Αυτό, ακριβώς, το φαινόμενο «μπορεί να μας δώσει ξαφνικά ακραία φαινόμενα», τονίζει ο ίδιος, φέρνοντας ως παράδειγμα τον ισχυρότατο άνεμο που πριν από 4 χρόνια «σάρωσε» για ένα 6ωρο το στενό ανάμεσα σε Ικαρία και Μύκονο, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί κύμα ύψους 18-19 μέτρων.Για τον ίδιο ακριβώς λόγο το καλοκαίρι ένα «μελτέμι» μπορεί να προκαλέσει ακραία φαινόμενα.«Αντίθετα, το Ιόνιο ως ανοιχτή θάλασσα μπορεί να έχει μια σταθερά πιο έντονη κατάσταση από πλευράς ανέμου και κυματισμού, αλλά δεν εμφανίζονται ακραία γεγονότα, όπως στο Αιγαίο», τονίζει ο κ. Σουκισιάν.
ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Εκδοση απαγορευτικών κατά πλοίο με βάση την πρόγνωση κυματισμού
«Ρότα» για ταξίδια από και προς τα νησιά, χωρίς ταρακούνημα και άσκοπα απαγορευτικά, χαράζει ένα μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα.
Αποτέλεσμα του προγράμματος, που διάρκεσε τρία χρόνια, είναι ένα «έξυπνο μοντέλο», το οποίο δίνει την εξής δυνατότητα:
Η έκδοση απαγορευτικού του απόπλου των πλοίων λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών να μη βγαίνει εμπειρικά, ούτε απλά κατά γραμμή, όπως έχει γίνει τα τελευταία χρόνια. Αντίθετα, το απαγορευτικό θα βγαίνει κατά γραμμή αλλά και κατά τύπο πλοίου, λαμβανομένων υπόψη κατασκευαστικών χαρακτηριστικών του, της ηλικίας του κ.ά. Είναι ήδη γνωστό ότι σε άλλες καιρικές συνθήκες θα πρέπει να σταματήσει ένα πλοίο τύπου καταμαράν και σε άλλες ένα συμβατικό. Επίσης, όμως, σε άλλες συνθήκες θα πρέπει να σταματήσει ένα σύγχρονο συμβατικό με κατάλληλες κατασκευαστικές προδιαγραφές και σε άλλες ένα «υπερήλικο», με αυξημένο ποσοστό κινδύνου εμφάνισης βλάβης. Σημείο-κλειδί για την υλοποίηση του «μοντέλου», που δημιουργήθηκε έπειτα από ερευνητικές εργασίες τριών ετών, είναι η δυνατότητα πρόγνωσης του κυματισμού και όχι του ανέμου, όπως γίνεται μέχρι σήμερα.Ομως, μας εξηγεί ο κ. Σουκισιάν, στόχος του προγράμματος ήταν να υπάρξει ένας εξορθολογισμός στον τρόπο λήψης του «απαγορευτικού απόπλου» λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών. Το «μοντέλο» έχει ολοκληρωθεί και το επόμενο διάστημα θα κληθεί το υπουργείο Ναυτιλίας να αποφασίσει εάν θα το θέσει σε εφαρμογή. Σε θετική περίπτωση θα πρέπει να θεσμοθετηθεί ο φορέας που θα παρέχει κυματική πρόγνωση και μπορεί να είναι π.χ. το ΕΛΚΕΘΕ, η ΕΜΥ ή και η Υδρογραφική Υπηρεσία.
Ο «κυματοθραύστης» του Αιγαίου είναι οι Κυκλάδες. Τα νησιά του συμπλέγματος λειτουργούν ως «ανεμοθραύστης- κυματοθραύστης», με αποτέλεσμα στα νερά, που είναι ανάμεσά τους, να μην υπάρχουν, κατά μέσο όρο, έντονα φαινόμενα. Ομως, ταξιδεύοντας για Ικαρία όταν βγει το πλοίο από τη Μύκονο τότε ο καιρός δεν αστειεύεται. Αυτό οφείλεται στο ότι «όλες τις εποχές ο άνεμος παρουσιάζει αυξημένη ταχύτητα σε ένα τόξο από τα Δαρδανέλια μέχρι Σάμο και Ικαρία. Λόγω του γεωγραφικού στενού που υπάρχει όταν φτάνει ανάμεσα σε Ικαρία και Μύκονο αυξάνεται η έντασή του», εξηγεί ο κ. Σουκισιάν,Για τον ίδιο ακριβώς λόγο «βγάζει φίδια» το περίφημο Κάβο ντ Ορο. Πρόκειται επίσης για ένα γεωγραφικό στενό που «φουντώνει» τα φαινόμενα.Ενα ακόμα ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι ότι στο Αιγαίο η περίοδος του κύματος (σ.σ. είναι ο χρόνος που χρειάζεται να περάσουν από το ίδιο σημείο δύο κορυφές του κύματος) είναι της τάξης των 4 με 7-8 δευτερολέπτων, πολύ πιο μικρή από την περίοδο του κύματος στη Μεσόγειο. Αυτό σημαίνει ότι ανάλογα με το πλοίο, το μέγεθός του κ.ά. το «ταρακούνημα» του επιβάτη μπορεί να είναι πιο έντονο.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΑΛΑΓΚΟΝΙΑΡΗΣ
smalag@pegasus.gr